Az Sermayeli İş Fikirler

Para Dergisi’nde bu hafta yayımlanan haber dikkatimi çekti. Hani birinin size gelip “Abi bi git işine ya! böyle iş mi olur” diyeceği türden işler icat edilmiş vesselam..

Ciddi sermayeler gerektirmeyen, riske girmeden, küçük çabalarla kurulabilecek bu orijinal işlerin çoğu henüz ülkemizde yok. Henüz dünya çapında da birkaç örnekle sınırlılar…

“İNTERNETTE işyeri açmak giderek zorlaşıyor. Köşe başları tutulmuş. Yapacak iş kalmadı” diyorsanız yanılıyorsunuz. Web tabanlı sanal girişimcilikle yıldızı parlayan e-ticaret alışkanlığının daha yeni başladığını belirterek konuya girelim.

Amerika’da ‘small business’ (küçük çaplı işler) alanında yapılan bir araştırmada en verimli ve risksiz girişim alanının internet dünyası olduğu belirlenmiş. Ankete katılanların yüzde 73’ü sanal âlemdeki mevcut fırsatların henüz yüzde 20’yi geçmediği konusunda hemfikir. Haberleşme araçlarındaki türev çeşitliliği ve dünyada internet kullanıcılarının sayısındaki baş döndürücü artış bu konudaki görüşleri destekliyor.

Ülkemizde internet kullanımı 50 milyona doğru ilerlerken, dünya çapında bu sayı 2 milyarı aşmış durumda. Kısa bir süre sonra bu rakamların yeni buluşlarla şimdiden ikiye katlanacağını söylemek mümkün.

Büyük alışveriş merkezleri ile dev mağazaların yer aldığı gerçek dünyada küçük işlerin internet ortamına kayması gayet normal. Ancak sanal âlemde giderek ihtisaslaşma eğilimi ağır basıyor. Sanal girişimcilik alanında daha çok yenilik ve inovasyon yapılması artık bir zorunluluk.

İnternet dünyasının ilk aşamasını yaşadığımız son 20 yılda pazara daha çok teknik içerikli büyük mağazalar hâkim oldu. Örneğin ‘Amazon’ bu grubun en tipik temsilcilerinden…
Büyüklerin olağanüstü gelişmesi ise servis sağlayıcıların rekabeti ve arama motorlarının zenginliği sayesinde gerçekleşti.

Bugün küçük çaplı e- ticareti ateşleyen ise stok riski üstlenmeden çalışan entegre sanal mağazaların başarısı oldu. Alışverişte güvenlik risklerinin tümüyle giderilmiş olması da tüketiciyi yüreklendirdi.
Sanal işyerlerindeki kolaylıklar teknolojinin olanaklarıyla desteklenince en sofistike işler bile şimdi internet ortamına taşınıyor.

Sermaye harcamadan, riske girmeden yapılan ticaretin fiziki mekâna ihtiyaç göstermemesi büyük avantaj haline geldi.

Mobil bilgisayarlar ve cep telefonu teknolojilerindeki dönüşüm, sanal alışverişte artık yeni bir döneme işaret ediyor. Yakın gelecekte kırsal kesim hariç, belli başlı kent ve metropollerde küçük işyerleri hızla azalacak.

Ülkemizde de küçük işyerleri ancak çevrede ve kırsalda tutunabilme şansına sahip olacak. Hatta teknik ortamda iş yapan mühendislik bürolarından muhasebe ofislerine kadar hemen her meslek grubu eninde sonunda tümüyle sanal dünyaya taşınacak.

Böylesine yoğunlaşan yeni işdünyasının e- ticaret bazlı dinamikleri şimdi reklam ve iletişim algısını da değiştiriyor.

Sosyal medya başta olmak üzere, internetin en girift noktalarında dahi bilinen reklam kalıplarının evrimine şahit oluyoruz.

Dijital reklamlar ülkemizde toplam reklam pastasının şimdiden yüzde 15’ine ulaşmak üzere. Bu sürecin en ilginç gelişmeleri dijital inovasyonlar sayesinde gerçekleşiyor.

İşte bu hafta Para dergisi olarak sizin için maliyeti düşük bazı ‘sanal’ önerileri tercihlerinize sunuyoruz. Bunların bir bölümü dünyada birkaç örnekle sınırlı ve çoğu henüz ülkemizde bilinmiyor. Önerileri inceleyerek çağrışım metoduyla daha ilginç projeler geliştirebilir, hızla büyüyen e-ticaret kervanına katılabilirsiniz.

Önemli olan, yapacağınız işin teknik yönlerini iyi bellemek ve işin uzmanlarıyla birlikte çalışmak. Eğer kendinizin uzman olduğu bir sahada yenilik yaratabilirseniz tek başınıza büyük işler başarmanız da mümkün.

Bu sayımızda büyük şirketlerin bir türlü entegre olamadığı bazı uzmanlık alanlarıyla ilgili mütevazı girişimleri görecek; e-reklamcılığın ne kadar önemli bir gelecek vaat ettiğine tanıklık edeceksiniz.
Her öneriyi kısaca tarif edilen boyutuyla geliştirebileceğiniz gibi, dinamik düşüncelerle yeni türevler oluşturma şansına da sahipsiniz. İlgilenen tüm Para dergisi okuyucularına şimdiden başarılar dileriz…

Bağımsız SWOT danışma merkezi

1962 yılında Harvard Üniversitesi öğretim üyelerinden Edmund P. Learned ve Roland Christiansen’in kurallarını belirleyerek başlattığı yeni bir analiz yöntemi 1980’lerden sonra hızla yayılmaya başladı. 1990’lardan itibaren Türk şirketleri arasında da popüler olan uygulama, bugün itibar edilen gelecek analizi tekniklerinden biri…

SWOT (güçlü ve zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler) analizinin basit mantığını ekonomi eğitimi alan herkes bilir. Kısaca, herhangi bir işle ilgili konjoktürel anlamda güçlü ve güçsüz yanları ortaya çıkarıp, yakın ve orta vadeli gelecekte oluşacak senaryoyu saptamak olarak tanımlamak mümkün.

Genelde şirketlerin yıllık stratejik planlamaları yapılırken devreye giren bu tekniği şirketlerin içindeki uzmanlar hazırlar ve yönetime sunarlar. Ancak son krizle birlikte SWOT analizlerinin şimdi birbirinden bağımsız iki merkezde yapılması önem kazanmış durumda: Şirket içi değerlendirme ve piyasa gözlemine dayalı bağımsız değerlendirme.

Böylece ‘korelasyon’ yöntemiyle ortaya çıkan sonuçların doğrulanma şansı artıyor, KOBİ’lerden büyük şirketlere kadar bu yeni metot yayılıyor. Bu yöntemde biri bağımlı diğeri bağımsız iki gözlemci unsurun yaptığı SWOT analizi daha çok tercih ediliyor. Bir başka deyişle, bağımsız bir gözlemcinin kendi olanaklarıyla sağladığı veri ve analiz sonuçları ile bünye içinde yapılan çalışmalar bir bakıma test ediliyor.

İşte dijital ortamda kuracağınız bir sistemle bu hizmeti üslenecek bir uzman grubunu çalıştırabilir, hazırladığınız özel SWOT raporlarını şirketlere özel dosyalar halinde satabilirsiniz.
İnternette kuracağınız sanal şirketin müşterilerinin büyük bölümü SWOT tekniğini daha tutarlı yapmak isteyen ve bunu bağımsız bir gözlemciye ısmarlamak arzusunda olan KOBİ’ler olacaktır. Ayrıca ‘sektör analizleri’, ‘bencmarking raporları’ gibi teknik bilgileri güncelleyerek abonelerinize satma şansınız da var.
Bu konuda yabancı şirketlerle işbirliği yaparak güncel trendleri ve sektör raporlarını hazırlayıp yüksek fiyatla satışa çıkarmanız mümkün. Tüm mesele iyi bir iletişim ortamında konuyu bilen uzman bir ekiple çalışmak.

Blog tabanlı reklam yöneticiliği

Sosyal medyanın giderek artan önemi, Facebook, Tweeter gibi sosyal paylaşım sitelerinin büyük ilgi görmesi, günümüz reklamcılığının bilinen altyapısını değiştiriyor. Artık çoğu firma ‘testimonial’ ve ‘şayia’ tekniklerini kullanarak ürünlerini internet üzerinden tanıtmaya başladı.

Yöntemin en etkili yolu ürüne, firmaya ya da sektöre özgü blog siteleri kurgulayıp yönetmek. Dijital dünyada blog sitelerinin onlarca çeşidi var.

Her biri ‘dedikodu’ yaratıyor, altından reklam amaçlı yatırımlar çıkıyor! Bizdeki şirketlerin çoğu henüz bu tekniği tam kavrayabilmiş değil. Oysa örneğin, markayı ya da şirketin kurgusunu öne çıkarmadan yapılacak ‘blog atışmaları’ en keskin reklamlardan çok daha etkili.

İşte markaya, şirkete ya da sektöre yönelen özel blog sayfaları oluşturmak için ‘kurgulama’ ağırlıklı sanal atölye açmanız bu noktada mümkün hale geliyor. Kendinizi ve ekibinizin yeteneklerini iyi tanıtmanız halinde işvereni öne çıkarmadan ‘blog muhabbetleri’ni başlatabilir, bunu profesyonel bir ekiple devam ettirebilirsiniz. Anlaşma yapacağınız kurumların vereceği ‘brief’ler ve ‘stratejiler’ doğrultusunda hedefe yürümek sizin ve ekibinizin becerisine kalmış.

Şu anda bu ihtiyacı duyan onlarca şirket ve kurumun olduğunu hemen belirtelim. Bu ilginç propaganda mesleğinin en yeni tanımı ise ‘profesyonel blog sürücülüğü!’

İstatistik derleme ajansı

Günümüzde istatistikler sadece internet yayınlarından derlenmiyor. Başta meslek odaları ve araştırma kurumları olmak üzere onlarca kaynak var. Ayrıca devletin istatistik kurumu TÜİK’in açıkladığı veriler çoğunlukla rakam ve cetvellerden ibaret.

Oysa bu verileri sınıflandırıp görsel hale getirmek profesyonel tasarımcılığı gerektiriyor. Microsoft gibi sistem dizaynları içine bulunan programların ötesinde daha albenili ve şık tasarımlara ihtiyaç var.
İşte tüm teknik imkânları kullanarak başta KOBİ’ler olmak üzere şirket, kurum ve araştırmacılara güncellenmiş istatistik tabloları içeren dosyaları -sanal iletişim yoluyla- satabilirsiniz.
Oluşturacağınız web sitesinde açacağınız ‘Top 10’ benzeri sıralama ve ‘reyting köşeleri’ ziyaretçi sayınızı artıracak, size yoğun reklam alma olanağı yaratacaktır.

Özellikle büyük müşterilerinizden biri haline gelecek medya sektörü ile iletişim ve reklam ajanslarına ‘copyright’ koruması altında satacağınız istatistik dosyaları en büyük gelirinizi oluşturacaktır.
Bu benzersiz işte başarılı olmanız iyi bir istatistik yorumcusu haline gelmenize ve yaratıcı görseller oluşturmanıza bağlı. Çünkü her istatistik verisinin ciddi bir yoruma ihtiyacı var.

Trend analizi uzmanlığı

İnternette artık sayfa karıştırarak güncel trendleri yakalamak mümkün değil. ‘Trend’ ifadesi bilindiği gibi sadece modacıların kullandığı bir deyim olmaktan çıkmış vaziyette. Başta ekonomi olmak üzere, politika, kültür, sanat gibi onlarca uzmanlık alanında bu sözcük yeni eğilimleri belirliyor, geleceğe ışık tutuyor. Dünya ya da yerel ölçekte yapılacak değerlendirmelerin müşterisi ise pek çok.

Uygulama alanlarını kategorize edeceğiniz web sayfalarında dünyadaki genel eğilimleri belirtirken bunları görsel unsurlarla takviye ettiğinizde ziyaretçi sayınız hızla artacaktır. Araştırma ve analizlere de yer vereceğiniz bu sayfalara üyelik ya da bir bedel karşılığı giriş olanağı sağlanmalı. Bir anlamda geleceğin fırsatlarını satacağınız bu sanal dünyanın uluslararası bağlantıları olması ve teknik bilgilere çokça yer vermesi oldukça önemli.

3D real estate enstitüsü

Başlıktan da anlaşılacağı üzere tamamen interaktif hizmet veren bir emlak sitesi bu. Teknolojinin olanaklarıyla başta konut olmak üzere, emlak kapsamına giren her şeyi satmak ya da kiralamak amacıyla kurgulayacağınız çağdaş bir tekniği içeriyor.

Hedef kitlenin mizacına uygun fona yerleştirilmiş bir müzik eşliğinde konutları en ince noktalara kadar ekranda dolaştırıp gezdirmeniz mümkün. Yapacağınız tek şey özel kameralarla çekim yapmak ve görüntüleri yükledikten sonra kumandayı tüketiciye devretmek.

Özellikle konut projelerinde görüntülü mukayese imkânı sağlayacak bu sistemin bir diğer özelliği de -eğer varsa- gayrimenkullerin inşaat aşamalarını canlı safhalar halinde göstermek. Yine konut projeleri kapsamında örnekleme metoduyla alınmış ‘karot’ katmanlarını da teknik açıklamalarıyla görsel olarak ziyaretçilerinizle paylaşmanız mümkün.

Tamamen prestij sitesi haline gelecek yayınınızın en önemli müşterileri büyük konut projeleri ve özellik içeren gayrimenkuller olacaktır. Bankalardan ve konut inşaat firmalarından alacağınız özel reklamlar ise gelir kalemlerinizin en büyük bölümünü oluşturacaktır.

Sitenizde özel yayınlara yer vermenizin farklılığınızı oluşturan en önemli unsur olduğunu da hemen ifade edelim.

Estetik danışmanlık

Günümüz insanının en büyük dertlerinden biri kendi fiziki yapısıyla bir türlü barışık olamamasıdır. İlerleyen estetik biliminin tezgâhından daha sık geçenlerle medyanın rol model olarak takdim ettiği figürler bu negatif duygunun gelişmesinde maalesef en büyük etkendir.

Bir diğer bir konu ise yaşlanma sürecinde beden ve yüz estetiğinde nasıl bir değişim yaşanacağı kaygısıdır.

Yapılan araştırmalar tüm gelişmelerin genlerle ilgili olduğunu ortaya koyuyor. Fakat iskelet ve yüz kemiklerinin yapısı ileride nasıl bir görüntü vereceğinizi şimdiden belirleyebiliyor.

Böylece modern estetik danışmanları, kemik yapısı ve kolajen doku (bağ dokusu) kaybını dikkate alarak yüzün gelecek yıllar içinde nasıl şekil alacağını önceden tahmin edebiliyorlar. Bu amaçla uzmanlar tarafından hazırlanmış programlar var. Belli kriterler girildikten sonra mevcut yüz haritanız analiz ediliyor ve 10 yıla kadar yüzünüzün alacağı şekil fotografik olarak çeşitli mesafe ve açılardan aşamalar itibariyle görüntüleniyor.

Şimdilik tıbbi uzmanların kullandığı teknik artık ‘paramedikal’ (tıp dışı) kozmetik sahalarda da ticari hale gelmeye başladı. İsteyenler yıllar sonraki görüntülerini 360 derecelik bir skalada poz poz görebilme imkânına sahipler.

İşte gerekli programları yükleyerek meraklıların sorularını tatmin edecek hale dönüştürebilir, bir danışman olarak kozmetik ve estetik önerilerde bulunabilirsiniz.
Bu ilginç girişimi öncelikle tıp eğitimi almış girişimcilerin yapmasını ve sitelerinde estetik uzmanı hekimlerin görüşlerine de yer vermelerini anlamlı buluyoruz.

Sanal takı tasarım atölyesi

Daha çok kadın girişimcilerin yapacağı ilginç bir iş bu. Web tabanlı kurulacak sitede boncuk ve takı malzemesi satmanız, hem de seçimlik şablonlarla sanal ortamda boncuk dizdirerek sürekli sipariş almanız mümkün.

Sistem şöyle işliyor: Ekranda hazine sandığına benzeyen kutular var. İçlerinde orijinal büyüklükleriyle boncuklar, taşlar, malzeme ve gereçler… Ayrı bir bölümde takı şablonları bulunuyor. Burada çeşitli boylarda bilezik, kolye, küpe gibi mastar haline getirilmiş gölge görüntüler var. Dileyen ziyaretçi bu şablonların üzerine kendi zevkine göre değersiz, yarı değerli, değerli taşları ya da boncukları diziyor. Aralarda boşluk bırakmak ya da tek objeyle bir takı tasarımı yapmak da mümkün. Aynı yöntem tespih meraklıları için de değişik alternatifler sunuyor…

Bu zevkli operasyondan sonra ‘tamam’ butonuna bastığınızda hazırladığınız tasarımın nihai orijinal görüntüsü ve fiyatı ekrana geliyor. Son derece zevkli ve eğlenceli bir iş.

Bu konuya yatırım yapacak girişimcilerin güvenli bir ödeme sistemi sunması ve boncuk, taş gibi görüntüleri orijinal haliyle betimlemesi şart. Tabii bir de montaj için gerçek bir atölyeye ve takı montaj ekibine ihtiyaç var. Bu amaçla boncuk atölyesini gerçek bir kafeye dönüştürerek kazancınızı daha da arttırmanız mümkün.

Bu konuda Para dergisinin geçmiş sayılarına göz atmanızı öneririz. İlgili sayılarımızda belirttiğimiz gibi Amerika’da bu moda çok yayılmaya başladı. Küçük işletmeler peş peşe açılıyor.
Sıra dışı bu yeni modanın isminin ‘bead cafe’ (boncuk kafe) olduğunu hatırlatalım…

Marka müziği üretim merkezi

Müzik eğitimi aldıysanız bu iş tam size göre! Elinizin altında gerçek anlamda bir ‘synthesizer’ (sintisayzır) düzeneğinin bulunması yeterli. Bu alet sayesinde basit bir kuş sesinden en karmaşık orkestra eserlerine kadar hemen her şeyi müzikal düzlemde oluşturmanız mümkün.

Günümüzde reklam spotlarına mutlaka bir ‘jingle’ (cıngıl) gerekiyor. En küçük perakende noktasında bile artık tanıtım müziği var. Benzer talepler KOBİ’lere de sıçramış durumda. Şirketlere, alışveriş merkezlerine ve nihayet yakınlarına ‘beste’ armağan etmek isteyenlere hizmet verecek böylesi bir siteyi hemen var edebilirsiniz.

Evlilik yıldönümleri, doğum günleri, düğün merasimleri için sipariş üzerine ufak çaplı besteleri disketlere kaydederek sertifikasıyla birlikte ‘kişiye özel’ satışa sunabilirsiniz. Bu yöntemle üretime batıda ‘tailor made music’ deniyor.

Burada ürün çeşitlemesi önemli. Profesyonel çalışma gerektiren ‘jingle’ dışında hemen her şeyi pratik biçimde notaya döküp, müziğe çevirmeniz mümkün. ‘Jingle’ çalışması için ilgili ürün ya da markayla uzun bir süre birlikte olmanız, onun ‘havasını’ yansıtmanız şart!

Web sitenizi kategorize ederek her bölümü fiyatlandırmak ilgi yoğunlaşmasını da beraberinde getirecektir. Bu işin daha ileri evresi ise sayıları giderek artan amatör spor kulüplerine özel müzikler bestelemek ve bantlarıyla birlikte telif haklarını satmaktır.

Amerika’da bazı yazarların kitapları arasına koydukları özel CD’ler de bu konuyla yakından ilgili görünüyor. Özellikle roman ya da belgesel kitaplarını kendine ait müzikle renklendirenler şimdi daha çok satış yapıyor.

İK yönetimi grafoloji kursu

Yazıdan karakter tahlili bilimsel niteliği olan ilginç bir faaliyet. Nitekim Türk diline ‘yazıbilimi’ şeklinde çevrilen ‘grafoloji’ konusunda batıda birçok araştırma kurumu var. Bunlar başta el yazısını ‘kriminal’ amaçla incelerken, şimdi el yazısından kapsamlı karakter ve kişilik analizleri yapıyorlar.
‘Grafolog’ adı verilen ‘yazıbilimi uzmanları’ son zamanlarda gerçek biçiminden ve günlük yazı değişmelerinden kişinin sağlık durumunu dahi saptayabiliyorlar.

Bu konuda ülkemizde yetkin uzmanlar var. Bunların kurdukları siteler psikolojik açıdan kişilik analizleri yapıyor, tutarlı sonuçları muhataplarıyla paylaşıyorlar. Ancak spesifik olarak iş yaşamını hedef alarak grafoloji tekniğini uygulayan girişimci sayısı çok az. Örneğin, İK yöneticilerine değerli bilgiler vermek amacıyla el yazısı konusunda sanal kurs düzenleyenler yok gibi…

Birey kişiliğinin psikolojik özelliklerini anlamayı amaçlayan yazı tekniğini İK yöneticilerine bu yolla rahatlıkla öğretmeniz mümkün. Tabii bu işin uzmanıyla yola çıkmak koşuluyla…

Bu sistemi en çok Fransızlar kullanıyor. Daha geniş bilgi için Fransa’daki girişimleri incelemenizde yarar var: “Société Française de Graphologie et de l’Institut des Communications Humaines” yazarak internette araştırma yapabilirsiniz.

Bulmaca tabanlı reklam tasarımı

Web tabanlı dünyada yeni bir reklam konsepti daha… Tıpkı gazete ve dergilere bulmaca hazırlayan kişi ya da ekiplerde olduğu gibi, bu kez de marka olmuş şirketlere bulmaca hazırlamanız mümkün.
Malum, bulmaca tasarımı zahmetli ama bir o kadar da zevkli bir iş. Pazarlama psikologları herhangi bir markayı belleğe kolayca yerleştirme yolunun içinde marka adının geçtiği bulmacaları çözmek olduğunu söylüyor. Bu kapsama markalaştırılan ürünün özelliklerini en kısa yoldan öğretmek de dâhil.
Özellikle kadın tüketicilere yönelen bu mecranın temel özelliği eğlendirirken öğretmek. Yapılacak ilk işse ödüllü bir bulmaca sitesi oluşturmak.

Burada çeşitli kombinezonlarda sunulan bilmeceleri çözenlere başarıları ölçüsünde ilgili firmanın ödülleri veriliyor. Büyük ödüle ulaşmak için ise puanlama sistemini kullanmak şart.
Sitede kopyalamayı önleyecek tedbirler alınmış. Hatta daha güvenli olması için çeşitli bulmaca kombinasyonları arasından rasgele biri seçiliyor.

Oldukça zevkle hazırlanan bu siteler meraklılarda tam bir bağımlık yaratıyor. Ziyaretçi sayısı oldukça yüksek. Çeşitli ürünlerin flaş reklamları site kazancına sürekli katkıda bulunuyor.
En çok ilgi çeken bulmaca türleri her gün değişen ürünler üzerine kurgulanmış. Ziyaret süresince bulmaca severler o ürünlere konsantre oluyor, ürün hakkında bilinmedik ipuçlarına ulaşıyorlar.
Bulmaca reklamlar konusunda türev zenginliği ve çarpıcı görsellik en önemli ayrıntılar arasında…

Nostaljik nesneler dükkânı

Dinlediğimiz eski bir müzik parçası bizi zamanda yolculuğa çıkarır. Anıların müziği ilk duyduğumuz güne taşır bizi. Görüntü hafızamız için de aynı kural geçerlidir. Benliğimizi tutsak eden bir ünlünün görüntüsü bizi gençlik günlerimize ya da çocukluğumuza geri götürür. Çoğumuz için bu hatıralar geçmişten gelen sihirli yansımalardır.

Psikolojik olarak modern zamanların gerçekleri teknoloji ve yapaylıkla kirlendiği için insanlara fazla bir şey katmıyor. Derinliklerde kalan haz ve duygular insanın yaşama sevincini tazeliyor, çoğu zaman anılar nesneleşerek günlük hayatımıza giriyor.

Orta yaşlı insanların belleğinde geçmiş günlerin özel bir yeri var. Fakat yapılan araştırmalar gösteriyor ki nostalji satan mağazalara en meraklı müşteriler günümüzün gençleri arasından çıkıyor.
Nostalji tüketimi konusunda laboratuar testlerinin yanı sıra klinik deneyler de yapılmış. Teşhis oldukça ilginç: Yıllar önce hayran olunmuş sanatçı ya da bir spor yıldızı, tüketiciyi bir anda geçmişe götürüyor inanılmaz bir rahatlama duygusu yaratıyor.

Sürecin organizmada birtakım fizyolojik değişikliklere yol açtığı da söyleniyor. Bozulmaya yüz tutmuş hormon balansı yeniden düzeliyor, mizaçta değişiklikler oluyor. Özellikle de çocukluk çağıyla ilgili anımsamaların bazı salgıları artırıp iyimserlik duygusu yarattığı saptanmış.

Psikologlara göre süreç, geçmişteki güzel anılara yeniden sahip olma arzusundan başka bir şey değil. İşte nostalji satışı yapan mağazalar tamamen bu anlayışa göre dizayn ediliyor.

Peki böyle bir girişimin püf noktaları neler? Hedef kitleyi birkaç katman üzerinden tanımlamak işin başlangıcı… Geçmiş yıllarda nelerin öne çıktığını belirlemek önemli. En eski olandan en yeniye doğru kronolojik bir sıralama yapılıyor. Topluma mal olmuş simgeler, eşyalar, buluşlar, markalar tanımlanıyor. Hedef kitlenin kültürüne göre bu aşamada yüzlerce materyal ortaya çıkıyor.

Nostaljide hobi objeleri de çok önemli: Özel koleksiyonlar, eski otomobil modelleri, lambalı radyolar, eski zaman telefonları, yaylı saatler, markalı dolmakalemler…

Yapılacak iş basit: Ufak bir yatırımla çeşitli nostaljik objelerin tıpkı basımlarını yaptırıp internette satışa sunmak. Site içeriğinde çeşitli ödüllerin bulunması satışı artırıyor. Önemli olan, günümüzün lojistik kolaylıkları çerçevesinde yalnız iç pazara değil, tüm dünyaya hitap edebilmekte…

Online makyaj stüdyosu

Renkli kozmetiğin ya da sıradan bir gözlüğün insan yüzünü nasıl değiştirdiği malum. Eğer yüz şeklinize uygun olmayan bir makyaj yaparsanız, kişiliğinizle ilgili her an tereddüt yaşayabilir, hatta dedikodulara maruz kalabilirsiniz! Sıradan bir gözlüğün bile makyajınızla ve yüz hatlarınızla uyumlu hale getirilmesi bu açıdan çok önemli.

Peki size önden ve profilden çekilmiş bir fotoğraf gönderen kişiye en uygun makyajın nasıl yapılacağını tarif etmeniz mümkün mü?

Elbette mümkün! Eğer iyi bir makyaj uzmanıyla işbirliği yapmış ya da kendiniz bu konuda uzman düzeyine ulaşmışsanız mesele yok. Önemli olan tıpkı pasaport fotoğrafı gibi belli ölçülerde ve özel ışıkta çekilmiş bir görüntünün önünüze gelmiş olması.

Ufak bir ücret karşılığı gündüz ve gece makyajı için müşterilerinize ilginç önerileriniz olabilir, kişinin görüntüleri üzerinden yapacağınız tavsiyeler büyük değer taşıyabilir. Hatta web sitenizde yer alan çeşitli kozmetik ürünlerinden hangisinin kullanılması gerektiğini söylemeniz de mümkün. Yeter ki ilgili ürün sitenize devamlı reklam veren bir marka olsun.

Amerika’da yapılan araştırmalar insanların en duyarlı olduğu konulardan birinin de yüz şekline göre gözlük seçimi olduğunu ortaya koyuyor. Çeşitli çerçeve kombinasyonlarını yüze uygulayarak en iyi sonucu müşterilerinize önermeniz mümkün. Bu konuda çok gelişmiş gözlük aplikasyon programları var.
Sitenizde cilt bakımı ve makyaj sırlarıyla ilgili çok önemli (ama farklı) bilgileri de unutmamanız gerekiyor. Tabii her zaman olduğu gibi bazı yardımcı programların devamlı elinizin altında olmasında da yarar var. Sanal dünyada düzeyli ve getirisi bol bir güzellik projesi bu!

Alternatif ürün vademecum’u

Vademecum’u modern bir ilaç rehberi olarak tanımlamak mümkün. Beşeri ilaçlar dizgesinin yer aldığı ‘vademecum’ hekim ve eczacıların vazgeçilmezleri arasındadır. Bu kitapların çoğu şimdi internet ortamına taşınmış bulunuyor.

Tüm beşeri ilaçlar burada gruplara göre endeksleniyor, jenerik konumlarına oturtuluyor. İlaçların içeriği, formülde yer alan maddelerin izahı, yan tesirler ve pozoloji (kullanım miktarı) gibi çeşitli teknik bilgileri bu kaynaklardan öğrenmek mümkün.

Ancak son zamanlarda giderek yayılan ve teknik kısaltmasıyla ‘OTC’ adı verilen tezgâh üstü ilaçlar ne yazık ki bu ‘vademecum’larda yer almıyor. Ayrıca giderek sayıları çoğalan bitkisel besin takviyeleri hakkında da hiçbir bilgi yok. Kozmetik ürünlerin sınıflaması ve teknik açıklaması da yapılmış değil.
Bu üç önemli konuyu bünyesinde bulunduracak alternatif bir vademecum hazırlayıp internette yayınlamak çok yararlı olabilir. Çünkü bu ürünler konusunda halkın doğrudan bilgilendirilmesine ihtiyaç var.

Eğer görsel açıklamalarla desteklenirse bu alternatif vademecum sitesi büyük ilgi görecektir. Özellikle bitkisel takviyelerin reklam verme arzusunu da ateşleyecek olan böyle bir girişimi konularında uzman olanlara tavsiye ediyoruz.

Online raf takip sistemi

Şu sıralar perakende piyasasında en büyük sorunlardan biri market raflarındaki ürünlerin öne çıkma savaşı. Önde olan ve daha fazla yer kazanan ürün haliyle daha çok satıyor. Bu amaçla özel ekipler kuruluyor, ‘merchandising elemanları’ görevlendiriliyor.

Yöntemler oldukça pahalı, maliyetleri çok yüksek. Üstelik bu yolla toplam rafların ancak pek az bölümü gözlenebiliyor. İş sadece market yöneticilerinin ilgisine bırakılmayacak kadar da önemli. Firmaların market raflarını sık sık kontrol etmeleri ve aksayan noktalara öncelik vermeleri gerekiyor.
Özellikle stratejik noktalarda bulunan marketlerde raf görüntüsü aynı zamanda reklam demek! Bu işin yolu ise bu kritik noktalara anında ulaşıp eksikleri gidermekle mümkün.

Bu amaçla kurulacak bir görüntüleme sisteminin büyük yararı olabilir. Tıpkı yol durumunu gösteren sistemlerde olduğu gibi her dakika rafları izleyecek bir kamera düzeneği kurulabilir. İnternet aracılığıyla ulaşılabilecek bilgiler ilgili şirketlere önemli bilgileri taşıyacak, böylece gerekli önlemleri almaları için acil çağrı yapılabilecektir.

Bu amaçla kurulacak organizasyona üye olabilecek çok sayıda üreticinin olduğundan emin olabilirsiniz. Yapmanız gereken şey, marketleri ikna ederek çevrimiçi sistemleri kurmak ve elde edilen görüntülerin üreticilere internet üzerinden ulaşmasını sağlamak. Canlı yöntem aynı zamanda raf önünde geçirilen süreyi ve tüketicilerin ürünlere olan ilgi düzeyini de ortaya koyabilecektir.

Toptan ve perakende fiyatlar borsası

Hem tüketiciye hem de perakende mamuller üreten şirketlere hizmet veren bir site! Düşünün, her gün değişen piyasa -enflasyon dönemlerindeki gibi olmasa da- toptan ve perakende fiyatları etkiliyor. Nihai fiyatların borsa misali inip çıkmasında keskin rekabetin de payı var. Kimi market piyasa jargonunda ‘olta’ tabir edilen fiyatlarla zararına satış yapıyor, piyasa dengelerini etkiliyor. Süpermarket kataloglarına yansımayan fiyatlar ise bir başka sorun!

Sanal dünyada kuracağınız bir site, abonelerine her sabah ‘referans noktası’ fiyatları ilan edebilir, fiyatları kontrol ederek karşılaştırma olanağı sağlayabilir. Fiyatların güncel tespit edilip yayınlanmasında yasal hiçbir sakınca yok. Burada ‘referans noktalarını’ ikna etmek ve verilecek hizmetin tüketici bilincini artıracağına inanmak çok önemli. Gerisi görsel unsurlarla belirlenmiş bir site tasarımına ve güncel fiyatların ilanına kalıyor.

Kuracağınız sitede ‘Top 10 yüksek’ ve ‘Top 10 düşük’ pencereleri ise ilgi çekecek köşelerinizden biri olacaktır.

İşin içine Anadolu’yu da katarsanız ziyaretçi sayısında artış olacağı kesin! Önemli olan güncel fiyatları referans noktalarından on-line alabilecek sistemi kurabilmek ya da ekip çalışmasıyla taze bilgilere ulaşabilmekte.

Kısacası çeşitli reklamlarla desteklenmiş interaktif karakterli ilgi çekici bir kaynak sitesi bu. Üstelik tüketici tarafından en çok ziyaret edilen sitelerden biri olacağına da şüphe yok.

Online karikatürist / Pop art stüdyo

Karikatür sanatına gönderme yapan yeni bir girişimin ABD’de büyük ilgi gördüğünü daha önce yazmıştık. Krizin sıkıntısını üzerinden atmak isteyenler karikatür kabinlerinde çektirdikleri fotoğrafları şimdi tablo gibi duvara asıp rahatlıyor!

Bu kez sistem internete taşınmış durumda. Özel yazılımlar ve ‘photoshop’ gibi programlar sayesinde dileyene çeşitli büyüklükte karikatürler hazırlanmaya devam ediliyor. Son trend ise ‘pop art’ figürlerle siteye gönderilen fotoğrafları renklendirip, ‘terbiye’ etmek. Doğum günleri, evlilik yıldönümleri gibi özel günler için ilginç bir sanal işyeri uygulaması bu.

Aslında bilgisayar mantığını bilenler için oldukça basit bir iş. Sistemin merkezinde özel hazırlanmış bir ‘foto editör yazılımı’ var. Yüzün anatomik şekline göre en belirgin bölümleri karikatür formatında hafızaya kaydediyor. Deforme edilen fotoğraf yüzün anatomisine göre küçültüyor ya da eğiliyor. Sonuçta mükemmel bir teknikle hazırlanmış portre niteliğinde karikatürler ortaya çıkıyor.

Bu işi web ortamında yapanlar aynı zamanda makul fiyatlarla “foto editör programları” da satıyorlar. Programları bedeli karşılığında bilgisayarına yükleyen alıcıları ise kendi çevrelerine sürpriz yapabiliyor.
Sistemin daha gelişmiş profesyonel türevleri ise gerçek sanatçılar için. Bunlarla fotoğraf eskitme, yaşlandırma, gençleştirme gibi operasyonlar yapılabildiği gibi üç boyutlu çekimler de gerçekleşebiliyorlar. Daha sade hizmet verenlerse bardak, tişört gibi malzemeler üzerine baskı imkânları da sunuyor.

“İyi ki doğdun” sürprizleri için oldukça iş yapabilecek bir sanal mağaza projesi bu aynı zamanda.

‘Brand rating machine’

Marka duyarlılığını kim ölçmek istemez! Yaşayan markaların gücü sosyal, ekonomik ve kültürel değişkenlere göre kısa zamanda değişebiliyor çünkü. Bunun için şimdi sanal dünyada kuracağınız bir ‘ölçüm makinesi’yle markaların borsa usulü iniş ve çıkışlarını saptayabilme olanağına sahipsiniz.
Genele ve özele açık nitelikler taşıyan bu sitede ‘brand rating machine’ tanımı aslında bir simgeden ibaret. Görünürde makine filan yok.

Yapılan iş, TV kanal ölçümlerinde olduğu gibi sorgulanabilir tüketici noktaları oluşturmak ve onlardan her ay hangi ürünleri ne sıklıkta kullandıklarını öğrenmek. Tabii bu arada en fazla hatırladıkları ürünlerin listesini de güncellemelerini istemek. Bu amaçla hassas bir elektronik anket programına ihtiyaç var. Deneklere ödenecek para ise reklam gelirlerinden finanse edilebilir.

Aylık sonuçlar her gün bir yönüyle analiz ediliyor ve yayınlanıyor. Bu amaçla istatistik değerlendirmeler, sapma oranları dikkate alınıyor, reyting sonuçlarına göre projeksiyonlar yapılıyor.

Siteyi güncel tutmak için sohbet programları, interaktif sorgulamalar devreye konabilir. Üreticilerin ilgisini çekmek için dünyadaki benzer sitelerden aktarılan uluslararası markaların analiz sonuçlarını vermekte de yarar var.

Dünyada bu işin çok başarılı örnekleri bulunuyor. İstatistik, ekonometri ve marketing disiplinlerinde öğrenim görmüş girişimciler için oldukça cazip bir inovasyon örneği…

Tat paneli evi

Yine perakende ürünlere yönelen bir site. Bu kez hedefte sadece gıda ürünleri var…
Gıda ürünlerini tanıtmanın yolu önce onları tattırmaktan geçiyor. Tat panelleri sadece ürünleri sınamakla sınırlı değil. Yeni yaratılan lezzetlerin test edilmesi de önemli.

Geliştirilen gıda ürünlerinde en iyi formülü bulmak için geniş kitlelerin fikirleri alınıyor sonra seri üretime geçiliyor.

Rakip ürünlerle lezzet karşılaştırmaları yapmak ve tüketicilerinin yorumlarını almak Ar-Ge veri bankası için de vazgeçilmez bir ihtiyaç. Bu amaçla kurulacak bir sitede açık ya da kapalı tat panelleri yapılabilir ve sonuçlar satışa sunulabilir.

Tat panellerini canlı yayınlarla video servisi şeklinde satışa koymak ise ilginç bir yenilik. ‘Omnibüs araştırmaları’, ‘çift-kör testler’, ‘açık tartışmalar’ kategorize edilip üye kişi ve şirketlere satılıyor.
Önemli bir bölümün ziyaretçilere açık olacağı sitede lezzet sklalalarıyla tat algı izlenimlerini yayınlamak mümkün. Ayrıca lezzete ilişkin blog sayfaları oluşturma olanağı da var. Benzer örnekler şu sıralar Amerika’da uygulamaya konmuş durumda.

Zaman içinde yolculuk

Reklam gelirleriyle yaşayan hoş bir eğlence sitesi daha. Özellikle medyanın etkisinde kalan toplumun ilgi göstereceği bu sitede hemen her şey var.

Burada ‘muhteşem yüzyıla’ da gidebilirsiniz, geleceğin henüz yaşanmamış uzay çağlarına da. Taş devrine bir yolculuk yapabilir, dünya savaşlarında çarpışan ülkelerin devlet başkanı olabilirsiniz…
Sistem yine fotoğraf programlarına dayanıyor. Bu sitede direksiyon müşteri olarak sizin elinizde. Çünkü yapılan iş tamamen sizin kontrolünüzde: Geçmiş dönemin isim yapmış figürlerinin ‘illüstrasyon’ ya da ‘tıpkı basım’ yüzlerce görüntüsü var. Genellikle boydan ve büst düzeyindeki bu görüntülerin yüz bölümleri boş.

Bu boşluğa yerleştireceğiniz kendi görüntünüzle anında ‘Kanuni Sultan Süleyman’ ya da ‘George Washington’ haline gelebilirsiniz. Bu noktada, söz konusu sitede geçmişin diktatörlerine ilişkin görüntü şablonlarının yer almadığını belirtmiş olalım…

Seçenek o kadar çok ki saatler boyunca oyalanabileceğiniz -tabii bu arada reklam mesajlarını da sineye çekeceğiniz- keyifli bir site bu. Üstelik yüz görüntünüzü kıyafete uyarlayan, renk ve gölge değişikliği programını da ufak bir ücret karşılığı kullanmanız mümkün.

Bir bakıma eskiden lunaparklarda kişinin başını sokarak poz verdiği kovboy panolarının elektronik hale getirilmiş şeklinden bahsediyoruz. Çok daha inandırıcı gerçeğine birebir uygun yeni nesil buluşlardan biri.

Avantajı ise en iyi baskıya doğal bir görüntü eşliğinde yer vermesi. Bu arada baskıların paralı olduğunu bilmekte yarar var…

Eğlence bölümünün bir başka köşesi ise bol madalyalı ve apoletli asil kuşaklardan geldiğini iddia edenler için aile fotoğrafları şeklinde düzenlenmiş.

Film afişleri bölümünde ise kendinizi gerçeğinden ayırt edilmeyecek biçimde geçmişin ‘Hollywood’ dünyası içine hayal edebilir, aynı ölçülerde bastırabileceğiniz tıpkıbasım afişi çalışma odanızın duvarlarına asabilirsiniz!

Ve diğer öneriler

Yer darlığından son önerilerimizi sadece başlıkları vererek tamamlıyoruz. Bunlar halen Amerika’da yeni kurulmuş bazı e- ticaret sitelerini, özgün küçük mağazaları ve orijinal web sitelerini içeriyor. İçlerinde henüz kurulmamış tasarı safhasında olanlar da var. Hedef kitle belirlenmesi aşamasında olan bu örnekler yeni girişimlerinizin yolunu açabilir:
* Bugün doğanlar özel web sitesi
* Alışveriş merkezlerinden çevrimiçi canlı yayın
* Lobicilik amaçlı siteler
* Çocuğunuzun rol aldığı çizgi film siteleri
* Evde konuk edilmiş şeflerin meslek sırları (aşçılar) interaktif web sitesi
* Mobilya ağırlıklı iç mimari siteleri ve e-ticaret kanalları
* Kariyer geliştirme mühendisliği konusunda özgün siteler
* Yaban hayvanları ve yabani bitkiler mutfağı…

Nur Demirok/Para Dergisi

17 Aralık 2011